Onderhandse lening uitgelegd

Geschatte leestijd: 10 minuten

Wat is een onderhandse lening?

Een onderhandse lening is een specifieke manier van geld lenen zonder dat er een bank of kredietverstrekker aan te pas komt. Bij een onderhandse lening bepalen de partijen onderling hoe een leenovereenkomst wordt opgesteld en wat daar in komt te staan. Het is in die gevallen dat je een bedrag gaat lenen van een vriend, familielid, of zakenrelatie.

Informele overeenkomst

De betekenis van een onderhandse lening ligt in het feit dat het een informele overeenkomst is tussen twee partijen, waarbij de voorwaarden van de lening worden onderhandeld tussen de geldgever en de geldnemer. Deze voorwaarden kunnen onder andere de hoogte van het geleende bedrag, de terugbetalingsperiode en de rentevoet omvatten.

“Lenen vanuit een B.V. is niet altijd verstandig“

Als je een lening verstrekt vanuit een B.V.

Ben je eigenaar van een Besloten Vennootschap (B.V.)? Dan heb je de optie om een lening te verstrekken vanuit je vennootschap. Houd dan wel rekening met de zakelijkheid van de afspraken en of het past binnen het doel van de onderneming.

Als je namelijk een lening verstrekt vanuit de b.v., is het eigenlijk een belegging door de b.v. De b.v. ontvangt rente en moet hier dan vennootschapsbelasting over betalen. In 2024 is dat minimaal 19%. Keer je het restant uit als dividend? Dan betaal je belasting in box 2. Die is in 2024 minimaal 24,5%. In combinatie is de belastingdruk afgerond 39%.

Dat is een hogere belastingdruk dan het tarief van de renteaftrek bij je eigen kind, als het een lening voor de eigen woning betreft. Dat aftrektarief bedraagt in 2024 afgerond maximaal 37%. Dat betekent dat een hogere rente niet altijd aantrekkelijk is.

Bepaal zelf de hoogte van het bedrag

Hoeveel geld er onderling wordt geleend mag tussen de partijen zelf bepaald worden. Er zijn geen minimale of maximale bedragen.

“De rente op de lening dient marktconform te zijn“

Rente op de lening

De rente op een lening dient marktconform te zijn (rond de 6%) en mag daar niet meer dan 25% van afwijken. Marktconform in dit geval betekent wat een bank of een kredietverstrekker zou rekenen voor een soortgelijk bedrag en looptijd.

Voorbeeld contract onderhandse lening

Met onderstaand voorbeeld van een onderhandse leenovereenkomst kun je zien welke vorm dit heeft. Kopieer de inhoud, bewerk het met de relevante informatie en print uit in tweevoud. Laat deze overeenkomst wel controleren door een accountant alvorens deze op te stellen en te gebruiken.

Renteaftrek hypotheek bij onderhandse lening

Als je geld leent voor je woning van vrienden, familie of een bv, mag je de rente die je betaalt over deze lening aftrekken van de belasting. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet je voldoen aan een aantal voorwaarden:

1. De rente die je betaalt moet marktconform zijn, vergelijkbaar met de rente die je zou betalen bij een bank of andere financiële instelling.
2. Je bent verplicht om de lening binnen 30 jaar af te lossen.
3. De lening moet specifiek worden gebruikt voor de aankoop, verbouwing, onderhoud van je eigen huis, of voor de afkoop van erfpacht.
4. Je moet daadwerkelijk de rente betalen; als de rente (deels) wordt kwijtgescholden, mag je deze niet aftrekken. Echter, als de kredietverstrekker een bedrag aan jou schenkt, is dat wel aftrekbaar.
5. Jij en de persoon waarmee je de onderhandse lening afsluit, mogen geen fiscale partners van elkaar zijn, behalve in het geval dat de lening is bedoeld voor een eigen woning waar je zonder je fiscale partner gaat wonen.

“Een notariële akte kost rond de €400“

Zo werkt het met een onderhandse lening

Bij onderhands lenen leen je geld van familieleden, vrienden of ouders. Je dient duidelijke afspraken te maken over de voorwaarden van de lening. Het kan verstandig zijn om deze afspraken officieel vast te leggen bij een notaris (kosten rond de €400). Het geleende bedrag moet je terugbetalen, samen met eventuele rente. Om fiscaal voordeel te behalen, moeten de leningsovereenkomst en de rente voldoen aan de voorwaarden die de Belastingdienst stelt.

Onderhandse akte versus notariële akte

Een notariële akte, opgesteld door een bevoegde notaris, geniet over het algemeen een hogere juridische status en authenticiteit dan een onderhandse akte, die door de betrokken partijen zelf wordt opgesteld zonder tussenkomst van een notaris. Terwijl een notariële akte publiekelijk toegankelijk is en de betrouwbaarheid ervan wordt bevestigd door de notaris, is een onderhandse akte meestal privé en kan de authenticiteit ervan minder zeker zijn. Hoewel beide documenten worden gebruikt om afspraken vast te leggen, verschillen ze in niveau van wettelijke zekerheid en formaliteit.

“De belastingdienst heeft strenge eisen rondom onderhands lenen“

Je krijgt te maken met de belastingdienst

Als het gaat om een onderhandse lening en de Belastingdienst, zijn er een paar belangrijke punten om op te letten:

• Renteaftrek: Als je geld leent voor specifieke doeleinden, zoals het kopen, verbouwen of onderhouden van een eigen woning, kun je mogelijk de betaalde rente aftrekken van je belastbaar inkomen. Dit geldt ook voor onderhandse leningen, maar er zijn voorwaarden waaraan moet worden voldaan, zoals het marktconform zijn van de rente en het hebben van een schriftelijke leningsovereenkomst.
• Voorwaarden en bewijs: De Belastingdienst kan eisen dat je voldoet aan specifieke voorwaarden om in aanmerking te komen voor renteaftrek op een onderhandse lening. Dit kan onder meer inhouden dat je aantoont dat de lening daadwerkelijk is gebruikt voor de genoemde doeleinden, zoals de aankoop of verbouwing van een eigen woning.
• Fiscale partnerschap: Als de lening wordt verstrekt door iemand met wie je een fiscale partnerschap hebt, gelde er specifieke regels met betrekking tot de renteaftrek. Het kan zijn dat de lening niet in aanmerking komt voor renteaftrek als deze wordt verstrekt door een fiscale partner, behalve wanneer de fiscale partner zelfstandig gaat wonen.
• Rente en belastingtarieven: Het is ook belangrijk om te begrijpen dat de rente die je betaalt over de onderhandse lening belastbaar kan zijn voor de uitlener, afhankelijk van zijn of haar belastingtarief.

Video over onderhands geld lenen

Voors en tegens van onderling lenen

Voors

• Flexibiliteit: Onderhandse leningen worden vaak afgesloten tussen bekenden, zoals familieleden of vrienden, waardoor er meer flexibiliteit is in de voorwaarden van de lening. Dit kan betekenen dat je gemakkelijker gunstige voorwaarden kunt onderhandelen, zoals een lagere rente of soepelere terugbetalingsregelingen.
• Minder strenge criteria: Banken hanteren vaak strikte criteria voor het goedkeuren van leningen, zoals een goede kredietgeschiedenis en stabiel inkomen. Bij onderhandse leningen is dit niet van toepassing.
• Persoonlijke relatie: Omdat onderhandse leningen vaak worden afgesloten met bekenden, kan er een persoonlijke relatie zijn tussen de lener en de uitlener. Dit kan leiden tot meer begrip en flexibiliteit als het gaat om terugbetalingsregelingen en andere voorwaarden van de lening.
• Mogelijkheid tot maatwerk: Bij onderhandse leningen heb je vaak de mogelijkheid om de voorwaarden van de lening aan te passen aan jouw specifieke behoeften en omstandigheden. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je een betalingsregeling kunt treffen die past bij je financiële situatie.

Tegens

• Mogelijkheid tot conflicten: Omdat onderhandse leningen vaak worden afgesloten tussen bekenden, zoals familieleden of vrienden, bestaat het risico dat financiële afspraken leiden tot conflicten of spanningen in persoonlijke relaties, vooral als er problemen ontstaan met terugbetaling.
• Gebrek aan juridische bescherming: In tegenstelling tot leningen van traditionele financiële instellingen, bieden onderhandse leningen mogelijk minder juridische bescherming. Als er bijvoorbeeld geschillen ontstaan over de voorwaarden van de lening, kan het moeilijker zijn om deze op te lossen zonder een formele juridische overeenkomst.
• Risico's voor de uitlener: Voor de uitlener kunnen onderhandse leningen risicovol zijn, vooral als er geen duidelijke afspraken zijn over terugbetaling en rente. Als de lener niet in staat is om terug te betalen, kan de uitlener financieel verlies lijden.

“Bedenk van tevoren hoe je je geld gaat terugkrijgen“

5 manieren om je onderhandse lening terug te krijgen

Ondervind je problemen met het terugkrijgen van je lening? Bekijk onderstaande mogelijkheden en beslis wat jou de beste oplossing lijkt. Bekijk ook de voorbeeldbrief op Het Juridisch Loket.

1. Herinneringen en aanmaningen: Stuur herinneringen en aanmaningen naar de lener om hen eraan te herinneren wanneer de betalingen verschuldigd zijn en om het belang van tijdige betalingen te benadrukken.
2. Gesprekken over herstructurering: Als de lener moeite heeft om aan de afgesproken betalingsregeling te voldoen, overweeg dan om de leningsvoorwaarden te herstructureren om de druk te verlichten.
3. Juridische stappen: Als de lener herhaaldelijk in gebreke blijft en alle andere opties zijn uitgeput, overweeg dan juridische stappen, zoals het inschakelen van een incassobureau of het aanspannen van een rechtszaak.
4. Bemiddeling: Overweeg het gebruik van een neutrale derde partij, zoals een mediator, om te helpen bij het oplossen van geschillen en het vinden van een oplossing die voor beide partijen aanvaardbaar is.
5. Onderhandelingen over gedeeltelijke aflossing: Als de lener niet in staat is om het volledige bedrag terug te betalen, overweeg dan om onderhandelingen te voeren over een gedeeltelijke aflossing van de lening.